Chủ quyền quốc gia quý hơn vàng 

23/05/2014 15:54 (GMT + 7)

TTO - 16g chiều nay 23-5, Bộ Ngoại giao tiếp tục tổ chức họp báo quốc tế về tình hình Biển Đông. Có hơn 200 phóng viên, nhà báo của các hãng thông tấn trong và ngoài nước tham dự buổi họp báo này.

Ông Lê Hải Bình - Người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam phát biểu khai mạc buổi họp báo quốc tế chiều 23-5-2014

Đây là lần họp báo quốc tế lần thứ 3 của Bộ Ngoại giao từ sau khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam. 

Ông Trần Duy Hải nói về việc VN thống nhất không sử dụng quân sự 

Tham dự và trả lời báo chí Việt Nam và quốc tế chiều 23-5 có: Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình; ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí; ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia; ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Cảnh sát Biển; bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Luật pháp Quốc tế, Bộ Ngoại giao

Tại buổi họp báo, ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia nói: Thời gian qua, Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam, yêu cầu Trung Quốc không để ảnh hưởng an ninh hàng hải khu vực.

Sau khi rút giàn khoan, Việt Nam và Trung Quốc sẽ bàn bạc, nhưng Trung Quốc gần đây đưa ra nhiều thông tin sai lệch liên quan đến chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa. Trước tiên, tôi xin bác bỏ luận điệu sai trái của Trung Quốc.

Việt Nam khẳng định chủ quyền ở Trường Sa và Hoàng Sa. Từ nhiều thế kỷ nay, các nhà nước phong kiến Việt Nam đã thực thi chủ quyền ở Trường Sa và Hoàng Sa (Việt Nam) một cách hòa bình, không bị nước nào phản đối.

Khi Pháp thuộc, Pháp thay mặt Việt Nam quản lý hai quần đảo trên, phản đối các yêu sách của nước khác về hai quần đảo này. Tại Hội nghị San Francisco tháng 9-1951 giải quyết các vấn đề về lãnh thổ sau chiến tranh thế giới thứ hai, phái đoàn Liên Xô đã đề nghị trao trả Hoàng Sa cho Trung Quốc nhưng 46/51 quốc gia đã bỏ phiếu phản đối.

Trưởng phái đoàn Việt Nam, Trần Văn Hữu đã khẳng định chủ quyền của Việt Nam nhưng không gặp phản đối bất cứ ai. Hiệp định Geneve, Pháp rút khỏi Việt Nam, sau đó, Việt Nam Cộng hòa đã tiếp quản chủ quyền với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việt Nam Cộng hòa đã tiếp quản và có hành vi thực hiện chủ quyền hai quần đảo này.

Trung Quốc tham gia hiệp định Geneve 1954 nên họ phải tôn trọng thực tế này.

Trung Quốc cố tình viện dẫn sai lệch công thư của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng

Theo ông Hải, năm 1974, Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa. Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã phản đối hành động này. Hành vi cưỡng chiếm là trái phép, không thể đem lại chủ quyền cho Trung Quốc. Bị vong lục của Trung Quốc năm 1958 cũng công nhận xâm lược không đem lại chủ quyền.

Thực tế, đến nay không quốc gia nào công nhận chủ quyền của Trung Quốc ở Hoàng Sa. Việc Trung Quốc nói có chủ quyền ở Hoàng Sa là không đúng.

Trung Quốc gần đây đã viện dẫn sai lệch công thư của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng rằng công thư đó công nhận chủ quyền của Trung Quốc. Thực chất, công thư này hoàn toàn không đề cập chủ quyền của Trung Quốc tại Trường Sa và Hoàng Sa. Công thư này chỉ ghi nhận Trung Quốc tuyên bố chủ quyển lãnh hải 12 hải lý, không nhắc gì đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Việc không đề cập hai quần đảo là đúng thực tế thời điểm đó vì hai quần đảo này nằm dưới vĩ tuyến 17 nên được Pháp chuyển giao cho Việt Nam Cộng hòa..

Ngoài ra, việc Trung Quốc nói Hoàng Sa không có tranh chấp với VN là mâu thuẫn với chính lời lãnh đạo Trung Quốc. Ngày 24-9-1975, trong trao đổi với Bí thư thứ nhất VN Lê Duẩn, ông Đặng Tiểu Bình khi đó là Phó Thủ tướng cũng đã công nhận hai nước có tranh chấp. Ông Đặng Tiểu Bình khi đó là lãnh đạp cấp cao Trung Quốc nên không thể không biết.

Những văn bản này có trong bị vong lục của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, có thể thấy trên các trang mạng và chúng tôi có thể cung cấp.

Gần đây, Trung Quốc có tuyên bố về việc VN khai thác dầu khí trong vùng tranh chấp. Xin khẳng định tất cả mọi hoạt động dầu khí của VN đều nằm trong thềm lục địa của VN, được xác định phù hợp với Luật biển 1982, điều này được quốc tế công nhận, nhiều công ty dầu khí nước ngoài đã và đang có hợp đồng thăm dò, khai thác. Quan điểm gần đây của Trung Quốc thực chất muốn biến vùng không tranh chấp thành vùng tranh chấp, muốn biến yêu sách đường lưỡi bò - thành sự thật.

VN thăm dò khai thác dầu khí đúng phạm vi vùng đặc quyền kinh tế của mình

Ông Đỗ Văn Hậu, Tổng Giám đốc tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN): PVN là công ty dầu khí quốc gia, được Nhà nước VN giao cho quản lý toàn bộ dầu khí trên lãnh thổ và lãnh hải của VN. Từ năm 1973-1974 chính quyền VN đã ký với công ty Hoa Kỳ khảo sát bắc Miền Trung, gồm cả Hoàng Sa.

Sau 1975, chúng tôi đã triển khai các hoạt động dầu khí trên toàn bộ lãnh hải, gồm cả khu vực Hoàng Sa, Trường Sa. Từ 1986, Quốc hội VN phê chuẩn công ước quốc tế về luật biển 1982, việc thăm dò khai thác dầu khí chỉ thực hiện trong phạm vi vùng đặc quyền kinh tế của VN.

Đến nay có 86 hợp đồng dầu khí đang có hiệu lực. Chúng tôi đã khảo sát và khoan trên 900 giếng dầu khí, đã có trên 30 mỏ đang được khai thác. Xin nhắc lại, tất cả hoạt động dầu khí PVN và các đối tác đều trong giới hạn vùng đặc quyền kinh tế của VN.

Chúng tôi không có bất cứ lô dầu khí nào nằm ngoài vùng 200 hải lý thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được quốc tế công nhận. Khu vực Trung Quốc nói có tranh chấp là khu vực: Đông Nam, gọi là bãi Tư Chính - Vũng Mây, khu vực miền Trung Việt Nam, khu vực Hoàng Sa.

Vùng Hoàng Sa chính quyền miền Nam đã khảo sát địa chấn, gần đây chúng tôi tiếp tục khảo sát ở đây. Việc khảo sát được tiến hành tích cực. Trước đây, chúng tôi có thăm dò ngoài khu vực đường 200 hải lý, nhưng đó là trước khi Việt Nam phê chuẩn công ước quốc tế về luật biển. Sau khi Việt Nam phê chuẩn, Việt Nam đã tuân thủ nghiêm túc.

Các hoạt động dầu khí ở miền Trung, nơi Trung Quốc qua công ty CNOOC gọi thầu, chúng tôi vẫn tiến hành khảo sát. Đến nay, không có công ty quốc tế nào ký với Trung Quốc thầu 9 lô kể trên. Hoạt động dầu khí của PVN đang triển khai bình thường, phù hợp với Luật biển 1982. Chúng tôi trước nay đều công bố công khai mà không có bất kỳ cản trở, phản đối nào.

Điều này chứng tỏ Trung Quốc nói 57 lô VN phân đang nằm trong vùng tranh chấp là hoàn toàn sai trái.

* Phía Trung Quốc nói Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã gửi công thư cho Thủ tướng Chu Ân Lai công nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa). Điều này có đúng không? Công thư có phải là một tuyên bố có giá trị pháp lý không? Nếu không thì công thư này mang ý nghĩa gì?

- Ông Trần Duy Hải: Công thư của Cố thủ tướng là văn bản ngoại giao, nó có giá trị pháp lý nêu trong nội dung, đó là Việt Nam tôn trọng 12 hải lý mà Trung Quốc công bố. Công thư không đề cập chủ quyền chủ quyền lãnh thổ, Hoàng Sa, Trường Sa nên đương nhiên nó không có giá trị trong vấn đề Trường Sa, Hoàng Sa. Giá trị công thư cũng phải đặt trong bối cảnh cụ thể. Công thư gửi cho Trung Quốc trong bối cảnh Hoàng Sa, Trường Sa đang thuộc quyền quản lý của Việt Nam cộng hòa theo Hiệp định Geneve mà Trung Quốc có tham gia. Chúng tôi cũng không thể cho ai cái gì không thuộc chúng tôi.

Thông tin Trung Quốc đưa xe tăng đến gần biên giới không chính xác

* Trong chuyến thăm và làm việc ở Philippines, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã đề cập khả năng sử dụng biện pháp pháp lý. Mỹ đã tuyên bố ủng hộ Việt Nam trong việc sử dụng biện pháp pháp lý. Việt Nam có tính đến khả năng này và đã chuẩn bị đến đâu?

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước Quốc tế, Bộ Ngoại giao: -Việt Nam có quyền sử dụng mọi biện pháp trong công ước Luật biển nêu. Việc sử dụng biên pháp hòa bình có bao gồm cả việc sử dụng cơ quan tài phán quốc tế.

Việc sử dụng biện pháp hòa bình là phù hợp, hơn nữa sử dụng biện pháp pháp lý sẽ tốt hơn biện pháp vũ trang… Vì vậy, chúng tôi, với tư cách cơ quan tham mưu, có nhiệm vụ chuẩn bị sẵn sàng mọi biện pháp.

- Trong nhiều ngày vừa qua, mạng xã hội đưa nhiều thông tin quân đội Trung Quốc đưa quân, xe tăng đến gần biên giới Việt Nam. Việt Nam có nhận được thông tin này và có giải pháp gì?

- Ông Trần Duy Hải: Xin khẳng định hoạt động giao thương ở biên giới vẫn diễn ra bình thường. Chúng tôi chưa nhận được thông tin nào liên quan câu hỏi của bạn. Đó là thông tin không chính xác. Trong cuộc gặp hai thứ trưởng Bộ Ngoại giao vừa qua, hai bên đã thống nhất không sử dụng biện pháp vũ lực để giải quyết bất đồng.

* Đến nay giàn khoan Trung Quốc đã hoạt động được ba tuần. Phía Việt Nam đã có bằng chứng nào về việc Trung Quốc đã hoặc sắp hạ khoan thăm dò chưa?

- Ông Đỗ Văn Hậu: Câu hỏi này khó trả lời. Theo quy trình khoan bình thường, thời gian đã đủ để tiến hành khoan. Nhưng VN không tiếp cận được vào phía giàn khoan Trung Quốc nên chúng tôi không có thông tin chính thức. Xin nhắc lại theo quy trình bình thường thì giàn đã có thể khoan được.

* Gần đây Phó Thủ tướng Việt Nam Phạm Bình Minh và phía Trung Quốc có thỏa thuận khẳng định không sử dụng vũ lực như thế nào?

- Trong cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao VN và Trung Quốc, phía VN đã kiên quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan rồi hai bên trao đổi, ổn định tình hình, giải quyết các vấn đề. Nhưng phía Trung Quốc vẫn khước từ đề nghị thiện chí của VN và đưa ra nhiều luận điệu sai trái..

Trong cuộc gặp hai thứ trưởng, phía VN đã nói hai bên không thể và không nên sử dụng biện pháp quân sự để giải quyết bất đồng vì không phù hợp quy tắc quốc tế và tình hình hiện nay. Phía Trung Quốc cũng đã tán đồng.

* Có ý kiến nói rằng giàn khoan Hải Dương 981 nằm cách đảo của Trung Quốc chỉ 21 km, trong khi cách Việt Nam 221 km. Xin giải thích rõ hơn?

- Theo quy định công ước quốc tế về Luật biển 1982, mỗi quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý. Khu vực giàn khoan Trung Quốc đặt là nằm sâu trong thềm lục địa VN 80 hải lý. Trong quần dảo hoàng Sa, đảo Tri Tôn chỉ là một bãi đá ngầm. Theo công ước, nó không có vùng biển vượt quá 12 hải lý.

Trong khi giàn khoan Trung Quốc đặt cách đảo 18 hải lý. Nên giàn khoan không thể trong vùng biển của đảo Hoàng Sa. Ngoài ra, Hoàng Sa là của VN. Nên trong bất cứ khả năng nào, việc đặt giàn khoan của Trung Quốc đều không hợp pháp.

"Vàng rất quý, nhưng chủ quyền quốc gia còn quý hơn vàng"

* Trung Quốc có nêu VN đã đưa tàu chiến ra vùng giàn khoan còn Trung Quốc chỉ dùng tàu dân sự, điều này có đúng?

- Ông Ngô Ngọc Thu: Trung Quốc đã đưa 5 loại tàu chiến, gồm 9 lượt chiếc ở khu vực. Chúng tôi đã ghi được số hiệu. Đó là tàu vận tải đổ bộ lượng giãn nước khoảng 17 ngàn tấn, có 8 ống phóng tên lửa. Thứ hai là tàu hộ vệ tên lửa, tiếp theo là tàu tên lửa tuần tiễu tấn công nhanh, tàu tuần tiễu săn ngầm, tàu khu trục tên lửa.

VN đưa ra số lượng hạn chế tàu của cảnh sát biển, kiểm ngư. VN hoàn toàn không có tàu chiến ở khu vực. Phóng viên VN và nước ngoài có mặt ở khu vực có thể khẳng định thông tin phía Trung Quốc đưa ra.

* Có thông tin 4 người Trung Quốc thiệt mạng ở cuộc gây rối ở miền Trung, miền Nam. Xin làm rõ?

- Ông Lê Hải Bình: các cơ quan VN khẳng định tại Hà Tĩnh có hai người quốc tịch Trung Quốc, ở Bình Dương có xô xát khiến một người Trung Quốc chết. Đó là thông tin chúng tôi có thể khẳng định.

* VN cho biết đã có 20 cuộc tiếp xúc với Trung Quốc nhưng Trung Quốc vẫn tiếp tục gây căng thẳng. Thủ tướng VN khẳng định không đổi chủ quyền lấy tình hữu nghị viển vông. VN có 16 chữ vàng với Trung Quốc. Đây có là thời điểm để VN hết kiên nhẫn chưa?

- Ông Trần Duy Hải: Xin khẳng định việc chủ quyền lãnh thổ hết sức thiêng liêng với dân tộc VN, nên không thể đánh đối được. Vàng rất quý, nhưng chủ quyền quốc gia còn quý hơn vàng.

* Trung Quốc thông báo dừng một số hoạt động giao lưu, quan hệ với VN. Chương trình hợp tác nào giữa VN và Trung Quốc bị dừng lại? Chúng có ảnh hưởng gì đến kinh tế VN?

- Ông Trần Duy Hải: Đến nay mọi hoạt động giao lưu chưa có gì bị dừng lại. Có lẽ Trung Quốc nói liên quan đến lao động khi họ đưa lao động về nước. Đó chỉ là các lao động phổ thông nên các doanh nghiệp có khả năng thay thế, không ảnh hưởng gì đến hoạt động của doanh nghiệp VN.

* PVN có dự tính trữ lượng dầu khí khu vực Trung Quốc đặt giàn khoan không?

- Biển Đông các nước đều có đánh giá. Vùng thềm lục địa VN chúng tôi có đánh giá, dự báo có 4-6 tỉ tấn dầu. Đó là vùng đặc quyền kinh tế của VN. (bỏ đoạn sau này) Còn ngoài khu vực này, chúng tôi không có đánh giá.

Chúng tôi không tin đánh giá của người Mỹ và Trung Quốc ở khu vực này. Khu vực giữa Biển Đông, nhiều người nói có trữ lượng lớn. Tại khu vực Trung Quốc đang khoan, chúng tôi đã có khảo sát ở khu vực này nhưng chưa khoan nên chưa thể nói có hiện hữu dầu không. Nhưng nó có thể có dầu song theo chúng tôi triển vọng là không lớn.

* Gần đây Trung Quốc cáo buộc VN đâm tàu, gây hấn với tàu Trung Quốc. Điều này có đúng không?

- Ông Ngô Ngọc Thu: trong họp báo Bộ Ngoại giao Trung Quốc họ có cáo buộc VN khiêu khích, sử dụng tàu đâm va vào tàu bảo vệ giàn khoan Trung Quốc. Đây là thông tin sai lệch, vu cáo, chúng tôi bác bỏ!

Thực tế, Trung Quốc ở thời kỳ cao điểm là ngày 20-5 sử dụng tới 137 lượt chiếc tàu thuyền, trong đó có 4 lượt tàu chiến. Hoạt động của Trung Quốc gồm sử dụng súng phun nước, máy phát tạo âm thanh, sóng âm tần gây khó chịu,ảnh hưởng thính giác của người, rồi dùng đèn pha chiếu vào tàu VN...

Ngoài ra, họ tiến hành đâm va vào tàu VN. Phía VN hoàn toàn không sử dụng công cụ trên tàu đáp trả, chỉ sử dụng loa tuyên truyền yêu cầu Trung Quốc chấm dứt xâm phạm vùng biển VN. Thực tế tàu cảnh sát biển, tàu kiểm ngư đã bị đâm va 20 lần. Có tàu bị đâm va 3 lần. Hình ảnh chúng tôi cung cấp cho báo chí đã chứng minh điều này. Phía VN xin khẳng định không tấn công, khiêu khích tàu Trung Quốc.

* Xin hỏi bao giờ VN sẽ quyết định kiện Trung Quốc?

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà: Cá nhân tôi là luật gia, tôi cũng luôn hỏi mình lúc nào nên sử dụng biên pháp pháp lý. Nhưng Chính phủ là nơi sẽ quyết định. Chính phủ sẽ phải quyết định dựa trên khuyến nghị của nhiều cơ quan chức năng, chứ không phải trên ý kiến của một luật gia. Nên chúng ta phải chờ quyết định của Chính phủ.

Việt Nam sẽ bảo vệ chủ quyền bằng mọi biện pháp hòa bình

* VN đang sử dụng biện pháp hòa bình. Thời gian tới nếu Trung Quốc không có thay đổi, VN có biện pháp nào mạnh mẽ hơn?

- Ông Trần Duy Hải: Như Thủ tướng VN phát biểu tại Philippines, VN sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền bằng mọi biện pháp hòa bình. Nhưng nếu VN là nạn nhân thì ta phải tự vệ. Chúng ta phải sẵn sàng bằng mọi biện pháp để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng.

* Trung Quốc ba lần nói khác nhau về vị trí giàn khoan? Xin bình luận về vấn đề này?

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà: Bình luận duy nhất chúng tôi có thể nói, chúng tôi từng được nghe rất nhiều lần Trung Quốc giải thích khác nhau về yêu sách của họ. Chúng tôi luôn đề nghị Trung Quốc có giải thích rõ về cơ sở pháp lý về vùng biển của mình.

Ông Lê Hải Bình: Dù Trung Quốc nói khác nhau thế nào, VN khẳng định vị trí hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 là sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế của VN, vi phạm chủ quyền của VN theo công ước 1982 mà VN và Trung Quốc đều là thành viên.

CẦM VĂN KÌNH - HƯƠNG GIANG